Janusz Sykutera

---

Życiorys

Janusz Sykutera przyszedł na świat 29 sierpnia 1931 roku w Starogardzie Gdańskim. Był drugim dzieckiem oraz jedynym synem Józefa Sykutery i Jadwigi z Daranowskich Sykuterowej. Rodzina miała jeszcze dwie córki: Helenę, która po mężu nosiła nazwisko Klein oraz młodszą Jadwigę, znaną jako Siwińska. W 1955 roku sformalizował związek małżeński z Jadwigą Wiesiołowską, a dwa lata później przyszła na świat ich jedyna córka, Małgorzata.

Kariera zawodowa

W 1955 roku Janusz Sykutera zakończył swoją edukację w zakresie sztuk aktorskich na PWSA w Krakowie. Na teatralnej scenie zadebiutował 10 grudnia tego samego roku. Wśród miejsc, w których prezentował swoje umiejętności, były Stary Teatr w Krakowie (1955-1977), Legnicy Teatr Dramatyczny (1977-1981), a także Teatr Ludowy w Nowej Hucie (1982-1991).

W latach 1977–1981 pełnił rolę dyrektora artystycznego oraz naczelnego Teatru Dramatycznego w Legnicy. Do jego notable reżyserskich zalicza się spektakl „Ktoś Nowy” Marka Domańskiego (1978), „Rozmowy z katem” Kazimierza Moczarskiego (1978), „Intryga i miłość” Friedricha Schillera (1979), a także „Kowal, pieniądze i gwiazdy” Jerzego Szaniawskiego (1980).

Występy sceniczne (wybór)

• „Śluby panieńskie” Aleksandra Fredry w reż. Romana Zawistowskiego – Albin (1956),
• „Hamlet” Williama Szekspira w reż. Romana Zawistowskiego – Laertes (1956),
• „Cyd” Stanisława Wyspiańskiego w reż. Romana Zawistowskiego – Don Sanszo (1957),
• „Śmierć gubernatora” Leona Kruczkowskiego w reż. Władysława Krzemińskiego – Manuel (1961),
• „Matka Courage i jej dzieci” Bertolta Brechta w reż. Lidii Zamkow – chorąży (1962),
• „Koriolan” Williama Szekspira w reż. Władysława Krzemińskiego – Juniusz Brutus (1962),
• „Major Barbara” George’a Bernarda Shawa w reż. Władysława Krzemińskiego – Morrison (1963),
• „Dziewięciu bez winy” Siegfrieda Lenza w reż. Jerzego Jarockiego – lekarz (1963),
• „Fizycy” Friedricha Dürrenmatta w reż. Jerzego Jarockiego – Blocher (1963),
• „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego w reż. Andrzeja Wajdy – Wojtek (1963),
• „Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego w reż. Konrada Swinarskiego – Przechrzta (1965),
• „Pastorałka” Leona Schillera w reż. Andrzeja Witkowskiego – Prologus (1965),
• „Mizantrop” Moliera w reż. Zygmunta Hübnera – Oront (1966),
• „Oni. Nowe Wyzwolenie” Witkacego w reż. Józefa Szajny – Gliwuś Kretowiczka, Florestan (1967),
• „Cymbelin” Williama Szekspira w reż. Jerzego Jarockiego – pan brytyjski (1967),
• „Anabaptyści” Friedricha Dürrenmatta w reż. Zygmunta Hübnera – rzeźnik (1968),
• „Biografia” Maxa Frischa w reż. Serge Nicoloffa – lekarz (1968),
• „Klątwa” Stanisława Wyspiańskiego w reż. Konrada Swinarskiego – jeden z chóru (1968),
• „Sędziowie” Stanisława Wyspiańskiego w reż. Konrada Swinarskiego – nauczyciel (1968),
• „Kurdesz” Ernesta Brylla w reż. Bogdana Hussakowskiego – żołnierz (1969),
• „Sen nocy letniej” Williama Szekspira w reż. Konrada Swinarskiego – Orientades (1970),
• „Uciekła mi przepióreczka” Stefana Żeromskiego w reż. Tadeusza Minca – Wilkosz (1970),
• „Biesy” Fiodora Dostojewskiego w reż. Andrzeja Wajdy – Liputin (1971),
• „Proces” Franza Kafki w reż. Jerzego Jarockiego – wicedyrektor banku (1973),
• „Pierwszy dzień wolności” Leona Kruczkowskiego w reż. Marka Okopińskiego – Hieronim (1974),
• „Człowiek znikąd” Ignatija Dworieckiego w reż. Edwarda Linde-Lubaszenki – Igor Piotrowicz Kriukow (1976),
• „Klub kawalerów” Michała Bałuckiego w reż. Ireny Górskiej-Damięckiej – Piorunowicz (1979),
• „Iskra we mgle” według scenariusza i w reż. Stanisława Janickiego – król Władysław IV (1980),
• „Kordian” Juliusza Słowackiego w reż. Zbigniewa Wilkońskiego – Astaroth, Kuruta (1984),
• „Milczenie” Romana Brandstaettera w reż. Wacława Jankowskiego – Piotr Niedzicki (1984),
• „Ucieczka” Michaiła Bułhakowa w reż. Henryka Giżyckiego – komendant stacji, Grek Donżuan (1985),
• „Rewizor” Nikołaja Gogola w reż. Mikołaja Grabowskiego – Stiepan Iljicz Uchowiortow (1986),
• „Policja” Sławomira Mrożka w reż. Rafała Maciąga – generał (1990),
• „Romeo i Julia” Williama Szekspira w reż. Krzysztofa Orzechowskiego – dowódca straży (1992).

Filmografia (wybór)

• „Koniec naszego świata” (1964) – rapportführer SS,
• „Obok prawdy” (1964) – prokurator Wolański,
• „Lenin w Polsce” (1965) – oficer w oknie pociągu,
• „Podziemny front” (1965) – lekarz SS (odc. 2. Poste restante),
• „Popioły” (1965) – porucznik Schlussen, gość na balu w pałacu Ołowskich,
• „Chudy i inni” (1966) – milicjant,
• „Piękny był pogrzeb, ludzie płakali” (1967) – Władysław,
• „Stawka większa niż życie” (serial telewizyjny) (1968) – odc. 7. Podwójny nelson – oficer na korytarzu pociągu jadącego do Liska,
• „Odc. 16. Akcja ‘Liść dębu’” – porucznik Schramm, oficer sztabowy generała Pfistera,
• „Znicz olimpijski” (1969) – Niemiec w Budapeszcie,
• „Na wylot” (1972) – architekt,
• „Za metą start” (1976) – kibic w knajpie,
• „Ocalić miasto” (1976) – oficer dowodzący obławą na radzieckich spadochroniarzy,
• „Polskie drogi” (serial telewizyjny) (1976) – major Muller kierujący akcją aresztowania profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (odc. 2. Obywatele GG),
• „Spokój” (1976) – kolega kierownika,
• „Śmierć prezydenta” (1977) – Stanisław Car, szef Kancelarii Naczelnika Państwa,
• „Biały mazur” (1978) – Wiaczesław Von Plewe,
• „Ślad na ziemi” (1978) – dyrektor zakładu energetycznego,
• „Klincz” (1979) – prezes Szpakowski,
• „Operacja Himmler” (1979) – Heinrich Muller,
• „Ciosy” (1980) – pisarz Aleksy,
• „Blisko, coraz bliżej” (serial telewizyjny) (1982–1986) – Karol Belsche, dyrektor kopalni,
• „Zaproszenie” (1985) – Ignacy Górski, ojciec Piotra i Jana, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego,
• „Kolory kochania” (1988) – wydawca,
• „Rodzina Kanderów” (serial telewizyjny) (1988) – ortopeda w Piekarach Śląskich (odc. 12. Gorzkie dni. Rok 1976),
• „Modrzejewska” (serial telewizyjny) (1989) – widz chwalący aktorkę Ładnowską (odc. 3. Czerniowce),
• „Jeszcze tylko ten las” (1991) – żołnierz niemiecki.

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

Janusz Sykutera otrzymał liczne odznaczenia, nagrody i wyróżnienia, które są świadectwem jego osiągnięć i zaangażowania. Poniżej przedstawione są najważniejsze z nich:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1986),
• Złoty Krzyż Zasługi (1977),
• Złota Odznaka „Za zasługi dla Krakowa” (1973),
• Srebrna Iglica (1981).

---

Oceń: Janusz Sykutera

---