Jan Gross (ksiądz)


Jan Gross, urodzony 25 kwietnia 1938 roku w Starogardzie Gdańskim, to wybitny polski duchowny luterański, który pozostawił istotny ślad w historii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce.

W swoim życiu pełnił wiele znaczących ról. Przez długie lata, od 1978 do 2004 roku, był proboszczem parafii ewangelickiej w Mikołowie, gdzie z zaangażowaniem prowadził działalność duszpasterską.

Ponadto, od 1990 roku do 2001 roku, należał do radców konsystorza, co dodatkowo ukazuje jego aktywne uczestnictwo w sprawach kościelnych. W latach 2002–2007, Jan Gross pełnił funkcję prezesa Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

Był również członkiem wielu gremiów, które ważyły na kierunkach rozwoju Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Jego działalność wykraczała daleko poza ramy swojej parafii - angażował się w ekumeniczne inicjatywy, co czyniło go nie tylko duchownym, lecz także istotnym działaczem na rzecz jedności chrześcijańskiej.

Jan Gross zmarł 25 marca 2014 roku w Cieszynie, pozostawiając po sobie trwały ślad w sercach i pamięci wielu wiernych oraz współpracowników.

Życiorys

Jan Gross był synem Jana Grossa i Heleny z domu Koch. W czasie II wojny światowej jego rodzina przeżywała trudne chwile w Wadowicach, a po zakończeniu konfliktu osiedliła się w Chorzowie. To tam ukończył zarówno szkołę podstawową, jak i liceum ogólnokształcące. W październiku 1956 roku rozpoczął studia teologiczne na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, a swoje nauki zakończył 23 czerwca 1960 roku, broniąc pracy magisterskiej na temat „Stosunek Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego do kultu Marii Panny”. 2 października 1960 roku został ordynowany przez ks. bpa Andrzeja Wantułę, przyjmując tym samym duchowną rolę w Kościele Ewangelicko-Augsburskim. Początkowo pracował jako wikariusz diecezjalny pod okiem zwierzchnika diecezji mazurskiej, ks. seniora Alfreda Jaguckiego. W 1961 roku objął stanowisko administratora parafii w miejscowościach Dąbrówno, Lipow i Glaznoty. Od 1963 roku działał jako wikariusz w cieszyńskiej diecezji luterańskiej, począwszy od Goleszowa do 1973 roku, a następnie w Cieszynie do 1978 roku. W 1976 roku Służba Bezpieczeństwa zarejestrowała go jako tajnego współpracownika o pseudonimie „Janek”. W dniu 3 września 1978 roku Jan Gross został wybrany proboszczem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Mikołowie, a równocześnie pełnił rolę administratora parafii w Orzeszu, gdzie pracował do 1995 roku. Od 1980 roku pełnił funkcję konseniora (zastępcy seniora) diecezji katowickiej, którą opuścił w 1990 roku. W latach 1983-2004 był pierwszym proboszczem nowo powstałej parafii ewangelickiej w Tychach. Jego aktywność w Kościele objęła także członkostwo w Synodzie, gdzie był obecny aż do 2007 roku. W latach 1990-2001 piastował funkcję radcy konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, czyli głównej władzy administracyjnej Kościoła. W dniu 6 kwietnia 2002 roku Jan Gross został wybrany na prezesa Synodu Kościoła, zastępując w tej roli ks. Tadeusza Szurmana, który przeszedł na stanowisko biskupa diecezji katowickiej. Mimo przejścia na emeryturę 1 lutego 2004 roku, pełnił tę funkcję aż do 2007 roku. W swoim ponad 44-letnim zaangażowaniu w Kościół, Jan Gross zajmował wiele istotnych pozycji, w tym przewodniczącego Komisji Liturgicznej od 1973 do 2007 roku, członka Konsystorskiej Komisji Egzaminacyjnej, a także przewodniczącego Międzynarodowej i Międzykościelnej Komisji Śpiewnikowej. Był również członkiem Synodalnych Komisji Prawniczej, ds. Środków Masowego Przekazu, Pastoralnej i Ekumenicznej, oraz przewodniczącym Redakcji Ewangelickich Programów Radiowo-Telewizyjnych. W latach 1981-2008 Jan Gross przewodniczył Śląskiemu Oddziałowi Polskiej Rady Ekumenicznej, a po przejściu na emeryturę otrzymał dożywotni tytuł Honorowego Przewodniczącego Oddziału. Jego badania na temat sukcesji apostolskiej biskupów luterańskich zaowocowały publikacją książki „Pochodzenie sukcesji apostolskiej polskich biskupów luterańskich” w 2012 roku, wydanej przez „Warto”. Jan Gross zmarł w 2014 roku, pozostawiając żonę Krystynę z domu Jarzembowska oraz córkę Elżbietę-Helenę.

Nagrody

Jan Gross, znany ksiądz, został uhonorowany wieloma nagrodami, które świadczą o jego wkładzie w życie społeczne i religijne. Poniżej przedstawione są niektóre z wyróżnień, które zdobył w trakcie swojej kariery:

  • Nagroda Diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego „Róża Lutra” – 2004,
  • Nagroda Miasta Mikołowa „Mikołowianin roku 2003”,
  • Nagroda im. Wojciecha Korfantego nadana przez Związek Górnośląski – 2005.

Wybrane publikacje

Jan Gross ma na swoim koncie szereg istotnych publikacji, które w znaczący sposób wpłynęły na życie religijne i liturgiczne. Jego dzieła obejmują szereg modlitewników, śpiewników oraz podręczników, które są cennym źródłem dla wiernych.

  • 1968: Modlitewnik „Bądź z nami, Panie”,
  • 1976: Melodie liturgiczne cz. 1-3 – Cieszyn 1976,
  • 1976: Śpiewnik dla młodzieży chrześcijańskiej (ekumeniczny): „Boże, zaśpiewam ci nową pieśń” – Siegen (Niemcy),
  • 1976: „Chcę być konfirmowany” – podręcznik dla konfirmantów,
  • 1988: „Porównanie wyznań” Warszawa 1988 i II wyd. 2005, (K.E-R),
  • 1995: „Przystąpię do ołtarza Bożego” cz. 1-3,
  • 2002 i 2008: Śpiewnik Ewangelicki (2002),
  • 2007: Choralnik 2 – Liturgia (13 kwietnia 2007 r.),
  • 2006, 2007, 2008: Agenda II Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego w RP,
  • 2012: Pochodzenie sukcesji apostolskiej polskich biskupów luterańskich.

Oprócz wymienionych publikacji, Jan Gross jest również autorem wielu opracowań i artykułów, które ukazały się w prasie kościelnej oraz ekumenicznej. Jego prace są ważnym wkładem w rozwój myśli teologicznej i liturgicznej.

Przypisy

  1. KAB, Ks. Jan Gross nie żyje [online], Gość Niedzielny, 25.03.2014 r. [dostęp 27.03.2024 r.]
  2. Grze­gorzG.­ Polak, Ks. Jan Gross nie żyje - dwa wspomnienia [online], ekumenizm.pl, 26.03.2014 r. [dostęp 27.03.2024 r.]
  3. PiotrP. Grzybowski, Sylwetka - Ks. Jan Gross, „Niedziela sosnowiecka” (6/2003), 31.12.2003 r. [dostęp 27.03.2024 r.]
  4. Grzegorz Bębnik: Od „Górala” do „Gustawa” – zwierzchnicy kościoła ewangelicko-augsburskiego na Górnym Śląsku wobec aparatu bezpieczeństwa w świetle dokumentów z archiwów Instytutu Pamięci Narodowej (szkic problemu). IPN, 01.2008 r.
  5. Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego w l. 2001 – 2010 [online], zg.org.pl [dostęp 06.11.2016 r.]

Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":

Fabian Quadrantinus | Leon Scharmach | Henryk Jankowski (duchowny)

Oceń: Jan Gross (ksiądz)

Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:7