Młyny w Starogardzie Gdańskim

---

Historia

Początki

Początki młynów w Starogardzie Gdańskim sięgają epoki panowania Zakonu Krzyżackiego. W odkrytych średniowiecznych kronikach z 1283 roku odnajdujemy pierwsze informacje na temat młyna wodnego funkcjonującego w tym regionie. W 1502 roku stary, drewniany młyn uległ zniszczeniu w wyniku pożaru. Gdańsk, jako miasto uzależnione od dostaw mąki z tego młyna, przyczynił się do jego odbudowy, oferując wsparcie finansowe oraz kamienie młyńskie, które były niezbędne do odbudowy.

W 1843 roku, w Urzędzie Miasta Gdańska ukazało się ogłoszenie informujące o planowanej przebudowie prawego skrzydła młyna na warsztat młotów. Właścicielem młyna był wówczas R. Pieschke, który zdecydował się na budowę nowego młyna na prawym brzegu Wierzycy, zapewniając, że poziom wody w kanale pozostanie niezmieniony.

Wiechert z Angerapp

Wiosną 1860 roku w Starogardzie zadebiutowało nazwisko Franz Wiechert, kupca z Prus Wschodnich, który nabył młyn, a wraz z nim garbarnię oraz tartak, zlokalizowane przy kanale.

Starogardzie Młyny

W roku 1870 Franz Wiechert podjął decyzję o rozwiązaniu działalności garbarni oraz tartaku. Już rok później, obok istniejącego młyna żytniego, zrealizował plan budowy nowego młyna bo pszenicy, nawiązując do konstrukcji młyna z Angerapp. Jego synowie, Ernst Wilhelm Wiechert oraz Franz Rudolf Max Wiechert, przejęli zarządzanie młynami w 1904 roku, inwestując w ich rozbudowę i modernizację, co umożliwiło produkcję aż 70 ton pszenicy oraz 50 ton żyta każdego dnia. W kraju znane były ich produkty, takie jak mąka pszenna, Lukullus i Perła Pomorska.

Dystrybucja wyrobów rozciągała się także na rynki nadbałtyckie. Marka Wiechert cieszyła się dużym uznaniem, co doprowadziło do sytuacji, w której zdarzały się przypadki sprzedaży podrabianej mąki z innymi winietami.

Rodzina Wiechertów nabyła również młyny zbożowe w Owidzu i Kolinczu. W 1893 roku obok kompleksu młyna wzniesiono dom mieszkalny, znany jako pałac. W 1912 roku Starogard zyskał także oświetlenie elektryczne uliczne, a w latach 20. obok młynów wybudowano elektrownię, której turbina wodna zasilała zarówno zakład, jak i potrzeby mieszkańców regionu.

Lata 20. XX wieku

W 1928 roku młyn został przekształcony przez Franz juniora i Maxa w młyn do łuszczarni ryżu, a rok później powstała piekarnia, która zaopatrywała miasto w różnorodne wyroby piekarnicze. Młyny w Owidzu i Kolinczu zostały jednak zamknięte z powodu braku rentowności. Po tragicznej śmierci Ernst Wiecherta w 1929 roku, kierownictwo zakładu objął jego syn, Gerhard Wiechert, który wówczas miał zaledwie 25 lat.

Lata 40. XX wieku

Funkcjonujący podczas II wojny światowej zakład prowadził działalność do pojawienia się Armii Czerwonej w marcu 1945 roku. W lutym tego samego roku rodzina Wiechertów opuściła Starogard, co doprowadziło do upaństwowienia młynów. Pomimo chaosu po wojnie, nowe władze zdołały zapobiec kradzieży maszyn z młynów.

Po wojnie

Po zakończeniu wojny mienie, który wcześniej należał do Niemców, zostało znacjonalizowane. Zakłady Zbożowo-Młynarskie znalazły się pod administracją polskich gospodarzy.

Czasy obecne

Po procesie prywatyzacji Młyny zaczęły popadać w ruinę, a opuszczony zakład był celem złomiarzy. W maju 2013 i marcu 2016 roku wybuchły poważne pożary, które zniszczyły część budynków. W końcu zabytkowe ruiny zyskały nowego właściciela – Mariusza Szwarca, który zamierza przeprowadzić zabudowę na cele mieszkalno-usługowe.

---

Oceń: Młyny w Starogardzie Gdańskim

---